کاردرمانی (Occupational Therapy) و گفتاردرمانی (Speech Therapy) دو رکن اساسی در حوزه توانبخشی هستند که به افراد در هر سنی کمک میکنند تا استقلال عملکردی خود را بازیابند، مهارتهای جدیدی کسب کنند و در نهایت کیفیت زندگی (Quality of life) خود را بهبود بخشند. مرکز توانبخشی ما با تمرکز بر ارائه خدمات در جنوب تهران، مناطق یافتآباد و شهرک ولیعصر، آماده ارائه برنامههای درمانی فردی تحت نظارت متخصصین مجرب است.
توانبخشی (Rehabilitation) یک فرآیند بینرشتهای است که شامل استفاده مستمر یا متناوب از استراتژیهای مختلف برای دستیابی مجدد یا حفظ عملکرد فیزیکی بهینه، ارتقاء استقلال عملکردی، پیشگیری از عوارض و بهبود کلی کیفیت زندگی است.
طبق توصیههای تخصصی، بهبود و حفظ سلامتی (Wellness) یک اولویت برای افرادی است که با اختلالات مزمن (مانند اماس) درگیر هستند و این هدف میتواند از طریق رفتارهای سلامتی از جمله فعالیت بدنی و ورزش حاصل شود.
متخصصین توانبخشی (Specialists) که شامل کاردرمانگران (Occupational Therapists)، فیزیوتراپیستها و متخصصان ورزش میشوند، باید در مراحل اولیه بیماری یا ناتوانی، ارزیابی دقیقی انجام دهند تا یک برنامه تمرینی و فعالیت بدنی متناسب و انفرادی تنظیم شود.
کاردرمانی در مرکز ما در جنوب تهران (مناطق یافتآباد و شهرک ولیعصر) بر ارزیابی و تقویت مهارتهای مورد نیاز برای انجام فعالیتهای روزمره زندگی (ADLs) متمرکز است.
توصیههای کلیدی برای خدمات توانبخشی:
برنامهریزی فردی و تدریجی: برنامه فعالیت بدنی یا ورزشی باید متناسب با تواناییها، ترجیحات شخصی و ایمنی فرد تنظیم شود. این برنامهها باید به تدریج پیشرفت کنند تا فرد به هدف نهایی برسد.
لزوم ارزیابی متخصص: هرچه میزان ناتوانی و چالشهای جسمی افزایش یابد، ارجاع به متخصصین مجرب (همچون کاردرمانگران) برای اطمینان از ایمنی و مناسب بودن نوع تمرینات ضروریتر است. این امر به خصوص برای افرادی که دچار محدودیتهای حرکتی فزاینده هستند (مانند EDSS 5.0 تا 6.5) بسیار حیاتی است.
مدیریت خستگی و علائم: برای افرادی که به گرما حساس هستند یا دچار خستگی میشوند، استراتژیهای خنکسازی میتواند مفید باشد. همچنین باید به نوسانات علائم و بیماریهای همراه (Comorbidities) توجه شود.
ما در مرکز توانبخشی یافتآباد و شهرک ولیعصر، با در نظر گرفتن سطح ناتوانی و نیازهای منحصر به فرد هر مراجع، رویکردهای متنوعی را دنبال میکنیم:
هدف: بهبود استقامت و آمادگی جسمانی.
توصیه عمومی: حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی (ورزش یا فعالیتهای روزمره) در هفته.
روشها: بسته به توانایی فرد شامل دوچرخه ثابت، پیادهروی روی تردمیل یا روی زمین، فعالیتهای آبی (آبدرمانی) یا گام برداشتن عمودی. برای افراد با ناتوانی خفیف، ممکن است تمرینات
پیشرفتهتر مانند دوچرخهسواری جادهای یا تمرینات تناوبی با شدت بالا (HIIT) توصیه شود.
هدف: تقویت عضلات.
توصیه عمومی: ۲ تا ۳ بار در هفته، شامل ۱ تا ۳ ست برای هر تمرین و ۸ تا ۱۵ تکرار در هر ست.
روشها: استفاده از وزنههای آزاد، دستگاههای وزنه، نوارهای مقاومتی یا تمرینات با وزن بدن. برای افرادی که ناتوانی حرکتی بیشتری دارند، تمرینات عملکردی چند مفصلی (مانند نشستن و برخاستن یا بالا رفتن از پله) و تحریک الکتریکی عضلانی عصبی (neuromuscular electrical stimulation) ممکن است توصیه شود.
هدف: تمرکز بر پیشگیری از سقوط، ثبات وضعیت بدن (Postural stability)، هماهنگی و چابکی.
توصیه عمومی: ۳ تا ۶ بار در هفته، به مدت ۲۰ تا ۶۰ دقیقه.
روشها: شامل پیلاتس، یوگا، تای چی، رقص و آموزش تعادل و کنترل حرکتی.
فعالیت بدنی شامل هر حرکت بدنی است که توسط انقباض عضلات اسکلتی تولید شده و منجر به افزایش قابل توجه در مصرف انرژی میشود. متأسفانه، افراد با بیماریهای مزمن اغلب کمتر از همتایان خود در جمعیت عمومی فعال هستند.
فعالیت بدنی روزمره (Lifestyle Physical Activity) شامل انباشت روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت با شدت متوسط تا شدید است که میتواند شامل فعالیتهای برنامهریزی شده یا نشده، تفریحی، شغلی یا خانگی باشد.
فعالیت بدنی در سطوح ناتوانی بالاتر: حتی برای افرادی که ناتوانی شدید دارند (مانند افراد وابسته به ویلچر یا تختخواب – EDSS 7.0 تا 9.0)، فعالیت روزانه حیاتی است.
فعالیتها شامل: راندن ویلچر دستی، شنا، دوچرخهسواری کمکی، ورزشهای تطبیقی و حتی انجام فعالیتهای روزمره زندگی (ADLs) با کمک.
نقش حمایتی: در ناتوانیهای شدید، ورزش باید توسط دستیار آموزشدیده تسهیل شود (مانند تمرینات کششی یا انتقالها).
شناسایی موانع و تسهیلگرها برای افزایش پایبندی به برنامه توانبخشی حیاتی است.
موانع:
محیط فیزیکی: دسترسی به وسایل حمل و نقل، دما و آب و هوا
سلامت: خستگی شدید، نوسان علائم
هزینه: هزینههای درمانی، ایاب و ذهاب و تجهیزات
تسهیلگرها:
محیط فیزیکی: مکانی با دسترسی آسان و مناسب برای افراد دارای ناتوانی (Accessible, disability friendly venue)، دمای مناسب
سلامت: هدفگذاری مناسب، استراحت برای رفع خستگی، مدیریت آگاهی از خستگی
اجتماعی/مالی: حمایت خانواده، نظرات متخصصین سلامت و مقرون به صرفه بودن خدمات
خدمات ما در جنوب تهران (یافتآباد و شهرک ولیعصر) تلاش میکند با فراهم کردن یک محیط مناسب و تخصصی، موانع محیطی و اجتماعی را کاهش دهد تا مراجعین بتوانند برنامههای توانبخشی خود را با موفقیت پیگیری کنند.
یافتآباد و شهرک ولیعصر نیازمند مراکز تخصصی هستند که خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی را با کیفیت بالا و رویکردی فردمحور ارائه دهند. متخصصان ما متعهد هستند که راهنماییهای لازم را ارائه دهند:
ارزیابی روتین: پرسش روتین درباره عادات فعالیت بدنی و ورزشی بیمار.
ارائه اطلاعات بهموقع: ارائه اطلاعات در مورد منافع و نتایج مورد انتظار فعالیت فیزیکی.
استراتژیهای پایداری: پیشنهاد استراتژیهایی برای افزایش خودکارآمدی، هدفگذاری و نظارت بر خود، برای کمک به پایداری فعالیتهای ورزشی و سبک زندگی فعال.
برای مشاوره و تعیین وقت در مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی جنوب تهران، واقع در نزدیکی یافتآباد و شهرک ولیعصر، با ما تماس بگیرید.