گفتار درمانی یک روش حرفه‌ای و تخصصی است که بهبود مهارت‌های گفتاری و زبانی افراد را هدف قرار می‌دهد. این روش در توانبخشی افرادی که با اختلالات گفتاری و زبانی مواجه هستند، نقش بسیار مهمی دارد. اهمیت گفتار درمانی در ارتباط با بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این نوع اختلالات و تسهیل ارتباط آنان با دیگران و محیط اطرافشان بسیار زیاد است.
گفتار درمانی به عنوان یک روش درمانی توانمند، به وسیله متخصصان و تخصص‌های حرفه‌ای مانند گفتاردرمانگران، به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های گفتاری و زبانی خود را بهبود بخشند. این روش شامل استفاده از تمرینات، بازی‌ها، فعالیت‌های گوناگون و تمرکز بر روابط بین صداها، حروف، کلمات و جملات است. هدف اصلی گفتار درمانی، ایجاد تغییرات مثبت در مهارت‌های گفتاری، ارتقاء توانایی‌های ارتباطی، افزایش اعتماد به نفس و ایجاد ارتباط صحیح و موثر با دیگران است.
در نتیجه، گفتار درمانی به عنوان یک ابزار کارآمد و تأثیرگذار، نقش حیاتی در بهبود مهارت‌های گفتاری و زبانی افراد دارد و در فرآیند توانبخشی آن‌ها تأثیر مثبتی دارد.
نحوه کارکرد گفتار درمانی به این صورت است:
1. ارزیابی و تشخیص: در ابتدا، گفتاردرمانگران به وسیله ارزیابی‌های مختلف، از جمله مشاهده‌ها و تست‌های ارزیابی، نقاط ضعف و نیازهای گفتاری و زبانی فرد را تشخیص می‌دهند.
2. تعیین اهداف: با توجه به نتایج ارزیابی، اهداف خاصی برای بهبود مهارت‌های گفتاری و زبانی فرد تعیین می‌شود.
3. تمرینات و فعالیت‌ها: جلسات گفتار درمانی شامل تمرینات متنوعی هستند که با هدف تقویت مهارت‌های گفتاری و زبانی انجام می‌شوند. این تمرینات می‌توانند شامل تکنیک‌های تلفظ، تمرکز بر ترکیب کلمات و جملات، تقویت مهارت‌های گرامری و دستور زبان، و تمرینات تقویت حافظه و توجه باشند.
4. ارتقاء ارتباطات اجتماعی: جلسات گفتار درمانی به فرد کمک می‌کنند تا مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود بخشد، از جمله توانایی شنیدن، تفسیر و پاسخ‌گویی به گفتار دیگران.
5. تمرکز بر اعتماد به نفس: با افزایش مهارت‌های گفتاری، افراد اعتماد به نفس بیشتری در ارتباط با دیگران پیدا می‌کنند.
2. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که گفتار درمانی می‌تواند بهبود مهارت‌های ارتباطی، تفسیر صحیح اطلاعات و بهبود روابط اجتماعی را در افراد با اختلالات گفتار و زبانی ایجاد کند.
مشاوره و راهنمایی برای والدین افرادی که اختلال در گفتار دارند
1. راهنمایی برای تمرینات و فعالیت‌های گفتاری در خانه و بهترین روش‌های انجام آن‌ها.
2. ارائه استراتژی‌های پشتیبانی از کودک در زندگی روزمره برای تقویت مهارت‌های گفتاری و زبانی.
3. ارائه راهکارهایی برای ایجاد محیط‌هایی حاکم بر تحریک گفتاری و زبانی در خانه.
در حال حاضر، گفتار درمانی به عنوان یک راهکار کارآمد و مؤثر برای افرادی با اختلالات گفتار و زبان، به ویژه کودکان، مورد توجه قرار گرفته است. این روش، با بهره‌گیری از ابزارهای متنوع و جلسات تخصصی، امکان بهبود و تقویت مهارت‌های گفتاری و زبانی را برای افراد فراهم می‌کند. کاردرمانگرها و متخصصان گفتاردرمانی با توجه به شرایط سنی و حال موجود فرد بهترین روش گفتاردرمانی و تمرین‌های مورد نیاز آن شخص را انتخاب می‌کنند. یکی از مسائلی که بسیاری از والدین با آن مواجه می‌شوند، توجه به زمان مناسب برای شروع جلسات گفتار درمانی برای کودکانشان است. آیا شروع زودهنگام این جلسات می‌تواند موثرتر باشد یا منتظر بودن تا یک سن مشخص بهتر است؟
طبق نظر متخصصان، گفتار درمانی در دوره‌های مختلف کودکی و جوانی قابل انجام است. در واقع، هر چه زودتر از اختلالات گفتار و زبان آگاهی پیدا شود و به روش‌های مناسب واکنش نشان دهیم و درمان را شروع کنیم، احتمال بهبود و توانبخشی بیشتر خواهد بود. از جمله موارد مهمی که والدین باید به آن توجه کنند، مشاوره با متخصصان گفتار درمانی و دریافت راهنمایی‌های لازم برای پشتیبانی از رشد و توسعه گفتاری کودکانشان است. همچنین، استفاده از فیلم‌های ویدئویی یا بازی‌های آموزشی می‌تواند در خانه به‌عنوان یک ابزار موثر برای تمرینات گفتار درمانی استفاده شود. به‌طور کلی می‌توان گفت کودکانی که کلا صحبت نمی‌کنند از 18 ماهگی شروع به گفتاردرمانی کنند. همچنین گفتار درمانی کودکان 2ساله و... به شکل دیگری انجام می‌شود.
در نهایت، گفتار درمانی به عنوان یک راهکار جامع، می‌تواند بهبودی چشمگیری در مهارت‌های گفتاری و زبانی فرد داشته باشد. با توجه به اهمیت این روش در توانبخشی افراد، بهتر است برای هر گونه نگرانی یا شک در این خصوص، با متخصصان مربوطه مشورت کرده و اقدامات لازم را انجام داد. استفاده از روش‌ها و ابزارهای مدرن گفتار درمانی، ارائه مشاوره‌های کارآمد و تأکید بر جلسات منظم و مستمر از جمله عوامل موثر در بهبود مهارت‌های گفتاری و زبانی افراد می‌باشد.
روش‌های درمان در سنین پایین مطلوب‌تر است. اما اگر تا سنین بزرگسالی اقدام به درمان و بهبود شرایط نشد، جای نگرانی نیست. فقط باید بدانید در گفتار درمانی بزرگسالان، پیگیری و تداوم درمان لازم است. بنابراین برای گرفتن نتیجه‌ی بهتر در گفتاردرمانی صبور باشید و درمان را ادامه دهید.
مرکز توانبخشی نسیم، واقع در جنوب تهران است و ساکنان مناطق 17 و 18 می‌توانند با دسترسی راحت و به صورت حضوری خدمات گفتار درمانی دریافت کنند. آدرس و شماره تماس مرکز توانبخشی نسیم در صفحه‌ی اصلی سایت در دسترس است.
گفتاردرمانگر علاوه‌بر روش‌های گفتار درمانی باید آشنایی لازم با آناتومی اندام‌های بدن انسان مانند حنجره، حلق، دهان، زبان و به‌طور کلی در زمینه‌ی بلع داشته باشد.