تشخیص اینکه آیا کودک شما به گفتاردرمانی نیاز دارد یا خیر، ممکن است در ابتدا گیج‌کننده باشد، اما توجه به برخی نشانه‌ها می‌تواند به شما کمک کند. گفتاردرمانی می‌تواند برای کودکانی که در ارتباطات، گفتار یا مهارت‌های زبانی دچار مشکل هستند، بسیار مفید باشد.
اگر کودک شما کلمات را به‌گونه‌ای تلفظ می‌کند که دیگران (حتی اعضای خانواده) به سختی می‌توانند او را درک کنند، ممکن است به کمک گفتاردرمانی نیاز داشته باشد.
کودکانی که نمی‌توانند دستورات ساده مانند «برو توپ را بیاور» را دنبال کنند، ممکن است دچار مشکلات زبانی باشند.
اگر کودک در برقراری ارتباط با دیگران یا استفاده از زبان برای بیان خواسته‌ها و نیازهای خود مشکل دارد، این می‌تواند نشان‌دهنده یک نیاز بالقوه برای گفتاردرمانی باشد.
کودکانی که صداها، هجاها یا کلمات را تکرار می‌کنند یا هنگام صحبت کردن دچار مکث‌های غیرطبیعی می‌شوند، ممکن است به دلیل لکنت نیاز به گفتاردرمانی داشته باشند.
اگر کودک شما به ندرت تلاش می‌کند با دیگران صحبت کند یا به برقراری ارتباط تمایل نشان نمی‌دهد، این می‌تواند یک زنگ خطر باشد.
اگر کودک شما علائم بالا را نشان می‌دهد، مشاوره با یک گفتاردرمانگر متخصص می‌تواند اولین گام مفید باشد.
متخصص با ارزیابی توانایی‌های زبانی و گفتاری کودک، برنامه درمانی مناسبی برای او تعیین می‌کند.
والدین باید به رفتارها و الگوهای گفتاری کودک خود توجه کنند.
ثبت جزئیات رفتارهای زبانی کودک (مانند کلماتی که می‌گوید، تعداد جملات یا واکنش‌هایش به دستورالعمل‌ها) می‌تواند در ارزیابی توسط متخصص کمک‌کننده باشد.
مقاله‌های مرتبط:
آیا گفتاردرمانی برای کودکان دچار تأخیر در گفتار موثر است؟ کلیک کنید: مقاله
نکاتی برای انتخاب بهترین مرکز گفتاردرمانی در جنوب تهران: کلیک کنید: مقاله
بار دیگر این سؤال را مرور می‌کنیم. گاهی ممکن است والدین نگران باشند که کودکشان به اندازه هم‌سالان خود صحبت نمی‌کند یا در تلفظ کلمات مشکل دارد. بیایید با یک مثال واقعی این موضوع را بررسی کنیم:
یک مثال برای نیاز جلسات گفتاردرمانی
لیلا، مادر آراز سه‌ساله، متوجه شده که آراز هنوز جملات دو کلمه‌ای نمی‌گوید و وقتی می‌خواهد چیزی بخواهد، بیشتر با اشاره یا گریه منظورش را می‌رساند. لیلا از مقایسه با کودکان دیگر متوجه شد که آراز کمتر از بقیه صحبت می‌کند و گاهی وقتی دیگران از او سؤالی می‌پرسند، به‌جای پاسخ کلامی، فقط سر تکان می‌دهد.
لیلا با یک گفتاردرمانگر مشورت کرد و مشخص شد که آراز نیاز به کمک دارد تا مهارت‌های گفتاری خود را تقویت کند. با جلسات منظم، آراز به تدریج شروع به یادگیری واژه‌ها و ساختن جملات کوتاه کرد.
طبق تحقیقات روان‌شناسی و گفتاردرمانی، رشد زبان کودکان دارای الگوهای مشخصی است:
تا ۱۲ ماهگی: کودک باید بتواند صداهای مختلفی تولید کند و به اسم خودش واکنش نشان دهد.
تا ۱۸ ماهگی: استفاده از ۱۰ تا ۲۰ کلمه ابتدایی مثل «مامان»، «بابا»، «آب» و ... همچنین شروع به اشاره به اشیا.
تا ۲۴ ماهگی: ترکیب دو کلمه برای ساخت جملات ساده مثل «توپ بده».
۳ سالگی: کودک باید بتواند جملات سه‌کلمه‌ای بسازد و خواسته‌های خود را بیان کند.
اگر کودک در این مسیر تأخیر داشته باشد، ممکن است به گفتاردرمانی نیاز داشته باشد.
یک تحقیق در سال ۲۰۱۷ در دانشگاه شیکاگو نشان داد که کودکانی که تا سن ۳ سالگی کمتر از ۵۰ کلمه می‌گویند، احتمالاً دچار تأخیر زبان (Language Delay) هستند. این کودکان در صورت عدم مداخله، ممکن است در مهارت‌های اجتماعی و آموزشی نیز دچار مشکل شوند.
مثال دیگری از این موضوع مربوط به کودکی به نام آرین بود که تا سن ۴ سالگی نمی‌توانست جملات خود را با ترتیب درست بگوید. جلسات منظم گفتاردرمانی به او کمک کرد تا الگوهای زبانی خود را تصحیح کرده و توانایی برقراری ارتباط مؤثر را به‌دست آورد.
1. تأخیر در شروع صحبت کردن: کودک تا ۲ سالگی جملات دو کلمه‌ای نمی‌گوید.
2. مشکل در تلفظ: کلماتی که می‌گوید، برای دیگران قابل درک نیستند.
3. عدم واکنش به نام یا دستورات ساده: کودک وقتی صدایش می‌زنید، واکنشی نشان نمی‌دهد.
4. ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی: کودک برای درخواست چیزی به جای صحبت، بیشتر از اشاره یا گریه استفاده می‌کند.
حال متوجه شدیم کودکمان تأخیر در گفتار دارد؛ چه باید کرد؟
اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، بهتر است با یک گفتاردرمانگر مشورت کنید.
این متخصصان از ابزارهایی مانند ارزیابی تلفظ، درک دستورات و توانایی ساخت جملات استفاده می‌کنند تا نیاز کودک را تعیین کنند.
پیام نهایی و توصیه برای جلسات گفتاردرمانی
نگرانی لیلا و اقدام او نشان داد که با یک برنامه مناسب گفتاردرمانی، می‌توان تغییرات مثبتی ایجاد کرد. بنابراین، اگر فکر می‌کنید کودک شما در صحبت کردن یا ارتباط برقرار کردن با دیگران مشکل دارد، تردید نکنید و به یک متخصص مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام کلید موفقیت است!
تشخیص زودهنگام مشکلات گفتاری در کودکان می‌تواند از تأخیرهای بیشتر جلوگیری کند. اگر به هر دلیلی نگران رشد زبانی یا گفتاری کودک خود هستید، بهتر است هر چه زودتر اقدام کنید تا از ابزارها و روش‌های درمانی مناسب بهره‌مند شوید.