مشکلات شناختی در کودکان فلج مغزی - از تشیخص تا درمان کودکان فلج مغزی
مشکلات شناختی در کودکان فلج مغزی
فلج مغزی یا سی‌پی (cp)در کودکان در واقع یک اختلال در مغز بوده که موجب ناتوانی حرکتی می‌شود. فلج مغزی بر قسمت شناختی مغز که مربوط به درک کودکان از دنیای اطرافشان محسوب می‌شود نیز، تاثیر می‌گذارد که علائم آن از بدو تولد یا در سال‌های اول زندگی کودک، قابل تشخیص است. علائم فلج مغزی امکان تاثیر بر توانایی‌های حرکتی، گفتاری، کنترل عضلات بدن را داشته و همچنین، ممکن است اختلالات رفتاری یا شناختی هم در کودکان ایجاد کند. لازم به ذکر است که تمام علائم فلج مغزی کودکان نسبت به خفیف یا شدید بودن بیماری در هر فرد متغیر بوده و والدین کودکان فلج مغزی با کمک گرفتن از متخصصین توانبخشی، می‌توانند ضعف‌های کودک خود را شناسایی کرده، سپس با شرکت دادن آن‌ها در جلسات کاردرمانی و گفتاردرمانی به مدیریت و کنترل علائم ضعیف در کودکان بپردازند. طبق گزارش تحقیقاتی که پزشکان در موضوع فلج مغزی انجام داده‌اند، حدود 50 درصد از کودکان مبتلا دچار اختلال شناختی هم می‌شوند که از علائم این اختلال می‌توان به مشکلات حسی، تمرکز و یادگیری، ارتباطی، گفتاری و رفتاری اشاره کرد.
علائم فلج مغزی در کودکان:
همان‌طور که گفته شد، فلج مغزی در کودکان یک اختلال حرکتی بوده که از مهم‌ترین علائم آن می‌توان به مشکلاتی که کودکان در راه‌رفتن، تاخیر در رشد و کنترل عضلات بدن دارند اشاره کرد. اما در ادامه به علائم دیگری از فلج مغزی در کودکان اشاره خواهیم کرد:
تکان دادن دست و پاها به شکل غیرارادی
آهستگی و کند بودن حرکات بدن
تاخیر در نشستن، خزیدن یا انجام مهارت‌های حرکتی
تاخیر در مهارت‌های گفتاری، یادگیری و ارتباطی
مشکل در بلع غذا یا توانایی مکیدن
راه رفتن به شکل نامتعارف و سخت، برای مثال خمیده و با زاویه راه رفتن
رشد شناختی در کودکان به چه معناست؟
رشد تکاملی یا شناختی در کودکان به معنای بهره‌گیری از قابلیت‌های ذهنی جهت درک و یادگیری مفاهیم در زندگی بوده که از زمان نوزادی شروع می‌شود، اما ممکن است برخی کودکان در روند رشد شناختی خود دچار اختلالاتی شوند. دلیل اصلی بروز مشکل در رشد شناختی کودکان وجود یک یا چند محدودیت در عملکرد بدن آن‌ها مانند عملکردهای شنوایی، حرکتی، گفتاری یا بینایی محسوب می‌شود. محدودیت عملکرد در کودکان می‌تواند براثر سندروم داون، فلج مغزی، اختلال یادگیری و اختلالاتی از این جنس ایجاد شود. بنابراین، کودکان فلج مغزی که دچار اختلالات شناختی هستند نیز، توانایی‌ها و استعدادهایی دارند که تنها با به توجه و رسیدگی بیشتر والدین در چالش‌های روزمره نسبت به همسالان خود، با وجود محدودیت‌ها می‌توانند مانند کودکان دیگر زندگی لذت‌بخش و باکیفیتی را تجربه کنند.
تاثیر فلج مغزی بر رشد شناختی کودکان:
فلج مغزی (CP) می‌تواند با درجات مختلفی بر رشد شناختی کودکان تأثیر بگذارد که شدت آن به محل و وسعت آسیب مغزی بستگی دارد. این اختلال معمولاً منجر به نقص در پردازش اطلاعات، کاهش سرعت پردازش شناختی، ضعف در حافظه و مشکلات توجه پدیدار می‌شود. کودکان فلج مغزی ممکن است در حل مسئله، برنامه‌ریزی، انعطاف‌پذیری شناختی و یادگیری مهارت‌های جدید دچار چالش شوند. همچنین، همزمان شدن فلج مغزی با اختلالاتی مانند صرع، نقص بینایی، اختلالات گفتاری و شنوایی می‌تواند توانایی‌های شناختی را هم پیچیده‌تر کند. مداخلات زودهنگام، از جمله تحریک چندحسی، تمرینات شناختی و استفاده از فناوری‌های کمکی، می‌توانند به تقویت عملکردهای شناختی و بهبود تعامل اجتماعی این کودکان بسیار کمک کننده باشند. علاوه بر این، برنامه‌های آموزشی فردی و تمریناتی برای بهبود ارتباطات می‌توانند تأثیرات شناختی CP یا فلج مغزی در کودکان را کاهش داده و استقلال عملکردی کودکان را افزایش دهند.
فلج مغزی کودکان و اختلالات رفتاری در آن‌ها:
فلج مغزی مستقیما بر رفتار کودکان تاثیری نخواهد داشت اما عوارض ناشی از فلج مغزی می‌تواند موجب کلافگی و ناراحتی کودکان شده و رفتارهایی از جمله، جیغ زدن‌های طولانی، رفتارهای آزاردهنده و برون‌ریزی، افسردگی و اجتناب از برقراری ارتباط با دیگران در آن‌ها مشاهده شود. درک شدن کودکان فلج مغزی توسط خانواده و آموزش دیدن آن‌ها برای نحوه ارتباط درست با کودکان در مواجه با رفتارهای متفاوت تاثیر بسزایی در کنترل علائم اختلالات رفتاری در آن‌ها دارد. همچنین، شناسایی نیروهای محرک در بروز خشم یا ناراحتی کودکان فلج مغزی و کمک گرفتن از تمرین‌های توانبخشی در جهت انجام کارهای مفید برای کودکان بسیار مفید است.
تاثیر فلج مغزی بر هوش کودکان:
در پاسخ به این سوال که آیا فلج مغزی بر هوش تأثیر می گذارد؟
می‌توان گفت که فلج مغزی در اثر آسیب به بخشی از مغز در حال رشد که توانایی‌های حرکتی را تنظیم می کند، از جمله قشر حرکتی یا مخچه ایجاد می شود. هنگامی که یک فرد مبتلا به فلج مغزی دارای ناتوانی ذهنی هم شده، به این دلیل بوده که مناطقی از مغز مرتبط با عملکرد شناختی نیز، آسیب دیده است. به طور کلی، ناتوانی های ذهنی در بین کودکان فلج مغزی مبتلا به انواع شدیدتر این بیماری، شایع است. به دلیل اینکه اختلالات حرکتی شدیدتر با مقدار بیشتری از آسیب به مغز همراه می‌شود.
جهت مطالعه منبع اصلی این بخش از مقاله، می‌توانید از طریق لینک زیر به سایت آن دسترسی داشته باشید.
توانبخشی: راهی برای کمک به کودکان فلج مغزی
توانبخشی کودکان مبتلا به فلج مغزی نیاز به یک برنامه جامع دارد که شامل کاردرمانی، گفتاردرمانی و تمرینات حرکتی است. در کاردرمانی کودکان فلج مغزی از روش‌هایی برای بهبود کنترل عضلات، مهارت‌های حرکتی و هماهنگی بدن استفاده می‌شود. همچنین، گفتاردرمانی نیز به این کودکان کمک می‌کند تا واضح‌تر صحبت کنند، بهتر بلع داشته باشند و عضلات دهان و صورت خود را تقویت کنند.
علاوه بر این، برخی فناوری‌های کمکی مانند دستگاه‌های ارتباطی ویژه، تمرینات حسی و روش‌های جدید تحریک عصبی می‌توانند مهارت‌های حرکتی و شناختی آن‌ها را بهبود بخشند. مرکز توانبخشی نسیم در جنوب غرب تهران با استفاده از روش‌های علمی، تجهیزات مدرن و تیم متخصص، خدمات کاملی برای رشد و پیشرفت کودکان فلج مغزی ارائه می‌دهد. اگر شما هم به دنبال بهبود توانایی‌های حرکتی و شناختی فرزندتان هستید، مراجعه به این مرکز می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
برای اطلاعات بیشتر درباره فلج مغزی در کودکان، علائم و راه‌های درمان آن می‌توانید به سایت مرکز توانبخشی نسیم در یافت‌آباد مراجعه و از طریق لینک زیر مقاله مرتبط با آن را مطالعه کنید.